Είναι συχνός ο καρκίνος του παχέος εντέρου;

Ο καρκίνος στο παχύ έντερο είναι η τρίτη συχνότερη κακοήθεια στον άνθρωπο και η συνηθέστερη κακοήθεια του γαστρεντερικού σωλήνα παγκοσμίως. Περισσότερες από 145.000 νέες περιπτώσεις διαγιγνώσκονται στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και περισσότεροι από 55.000 ασθενείς χάνουν τη ζωή τους ετησίως από αυτή τη νόσο. Η νόσος προσβάλλει τους άνδρες και τις γυναίκες περίπου ισότιμα. Είναι περισσότερο συχνός σε άτομα μεγάλης ηλικίας, καθώς το 80% των ασθενών που διαγιγνώσκονται με καρκίνο είναι άτομα άνω των 60 ετών.

Ποιες είναι οι αιτίες εμφάνισης του;

Η αιτία του καρκίνου στο παχύ έντερο δεν επακριβώς γνωστή. Έχουν ενοχοποιηθεί διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες και ιδιαίτερα διαιτητικοί που αυξάνουν το κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στο παχύ έντερο. Παραδείγματα αποτελούν η πλούσια διατροφή σε κόκκινο κρέας και  κορεσμένα λιπαρά, η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα του τσιγάρου, η παχυσαρκία και η καθιστική ζωή. Αντίθετα, προστατευτική δράση φαίνεται να έχουν η κατανάλωση ελαιόλαδου, φρέσκων φρούτων και λαχανικών, ιχθυελαίων, βιταμινών Α, C, Ε και η σωματική άσκηση (Συμβουλές για την αποφυγή και πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου)

Πολλές επίσης είναι οι νόσοι που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου στο παχύ έντερο σημαντικά. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου όταν νοσεί ένας ασθενής για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η κληρονομικότητα διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στον καρκίνο του παχέος εντέρου. Περίπου το 80% των κακοηθειών στο παχύ έντερο αφορούν σποραδική νόσο, δηλαδή προσβάλλωνται άνθρωποι χωρίς κανένα κληρονομικό υπόβαθρο. Το υπόλοιπο 20% των περιπτώσεων αφορούν ασθενείς που φέρουν κάποιο οικογενειακό ιστορικό καρκίνου ή είναι φορείς κάποιου γνωστού οικογενούς ή κληρονομικού συνδρόμου. Τέτοια σύνδρομα αποτελούν η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση και το σύνδρομο Lynch.

Προσοχή!

Αν ένα ή περισσότερα από τα μέλη της οικογενείας σας ανέπτυξε καρκίνο του παχέος εντέρου, των ωοθηκών ή άλλων οργάνων κάτω από την ηλικία των 50 ετών, τότε υπάρχει αυξημένος κίνδυνος να είστε φορέας κάποιου κληρονομούμενου συνδρόμου!

Μια λεπτομερής ανάλυση του οικογενειακού σας ιστορικού θα αποκαλύψει τον κίνδυνο ύπαρξης κάποιου τέτοιου συνδρόμου. Περαιτέρω γονιδιακός έλεγχος θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σε εσάς και τα μέλη της οικογένειας σας. 

Πώς γίνεται ο προληπτικός έλεγχος;

Ο καρκίνος στο παχύ έντερο συνήθως δημιουργείται μετά από μια μακροχρόνια εξελικτική διαδικασία σε έδαφος κάποιου πολύποδα.

Υπάρχουν πολλά είδη πολυπόδων στο παχύ μας έντερο. Οι αδενωματώδεις πολύποδες είναι αυτοί που μετά από μια πολυετή και πολυσταδιακή διαδικασία ενδέχεται να αναπτύξουν καρκίνωμα.

Σε αυτό το γεγονός στηρίζεται και η ανάγκη για προληπτικό έλεγχο στο γενικό πληθυσμό.

Έτσι προτείνεται η διενέργεια μετά τα 50 έτη

–κολονοσκόπησης κάθε 10 έτη ή

–τεστ ανίχνευσης αίματος στα κόπρανα κάθε 3 έτη.

Με αυτό τον προληπτικό έλεγχο μπορεί εγκαίρως να ανιχνευθεί κάποιος πολύποδας και να αφαιρεθεί κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης. Επιπλέον μπορεί να ανευρεθεί κάποια κακοήθεια σε αρχικό στάδιο. Η θεραπεία στη δεύτερη περίπτωση θα είναι πολύ πιο απλή και σύντομη.

Ποιά είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του παχέος εντέρου;

Ο καρκίνος στο παχύ έντερο μπορεί να εμφανιστεί με διάφορα συμπτώματα. Στα αρχικά του στάδια όμως μπορεί να μην υπάρχουν καθόλου συμπτώματα!

Τα συνηθέστερα είναι:

– η αιμορραγία από τον πρωκτό (ζωηρή κόκκινη ή με πιο σκούρο χρώμα)
– η αναιμία (με έλλειψη σιδήρου)
– η απώλεια βάρους και η αδυναμία
– η αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου (διάρροια ή δυσκοιλιότητα περισσότερο από 3 εβδομάδες)
– τα κοιλιακά ενοχλήματα και ο πόνος,
– το αίσθημα ατελούς κένωσης

Όταν διαπιστώσετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα θα πρέπει να αναζητήσετε άμεσα την ιατρική μας συμβουλή!

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Για τη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου πολλές διαγνωστικές τεχνικές μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Τον ακρογωνιαίο λίθο όμως στη διάγνωση αυτής της κακοήθειας αποτελεί η κολονοσκόπηση. Κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης ο ιατρός σας μπορεί υπό άμεση όραση να εκτιμήσει το παχύ έντερο σε όλο το μήκος του και παράλληλα να λάβει βιοψίες όπου κριθεί απαραίτητο.

Αν διαγνωστεί τελικά κακοήθεια στο παχύ έντερο η αξονική τομογραφία στην κοιλιά και στο θώρακα θα μας βοηθήσει να αναγνωρίσουμε σε ποιο στάδιο βρίσκεται ο καρκίνος, δηλαδή να ανακαλύψουμε την επέκταση του. Αν ο καρκίνος εντοπίζεται στο τελικό τμήμα του παχέος εντέρου (ορθό) θα πρέπει επιπλέον να πραγματοποιηθεί και μαγνητική τομογραφία πυέλου για την εκτίμηση της τοπικής επέκτασης του όγκου. Η μέτρηση τέλος του καρκινοεμβρυικού αντιγόνου (CEA), ενός ειδικού καρκινικού δείκτη στο αίμα έχει εξαιρετική σημασία.

Ποια είναι η θεραπεία για τον καρκίνο στο παχύ έντερο;

Η θεραπεία του καρκίνου στο παχύ έντερο εξαρτάται κύρια από το στάδιο επέκτασης του αλλά και τη γενική κατάσταση υγείας του ασθενούς. Οι διαθέσιμες επιλογές για θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση του τμήματος του εντέρου που φέρει τον όγκο, η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία (ακτινοβολίες).

Η χειρουργική θεραπεία είναι η κύρια επιλογή και η μόνη προσέγγιση που μπορεί να οδηγήσει στην οριστική ίαση του ασθενούς με καρκίνο του παχέος εντέρου. Στόχος της χειρουργικής θεραπείας είναι η απομάκρυνση του τμήματος του εντέρου που εμπεριέχει τον όγκο και αφαίρεση παράλληλα των λεμφαδένων, μέσω των οποίων μπορεί κύτταρα του να ¨ταξιδέψουν¨ σε απομακρυσμένα σημεία (μεταστάσεις). Αν ο όγκος έχει προσβάλλει και γειτονικά όργανα τότε και αυτά ή τμήμα τους μπορεί επίσης να αφαιρεθεί.

Η ιστολογική εξέταση του τμήματος που θα αφαιρεθεί θα αποκαλύψει τελικά το βάθος διείσδυσης του όγκου στο τοίχωμα του εντέρου ενώ θα καταδείξει και την πιθανή λεμφαδενική συμμετοχή.

Η χημειοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί προ του χειρουργείου για να συρρικνώσει τον όγκο ή μετά το χειρουργείο για να μειώσει την πιθανότητα επανεμφάνισης του καρκίνου. Η χημειοθεραπεία είναι η μοναδική επιλογή στην περίπτωση πολύ εκτεταμένων περιπτώσεων.

Η ακτινοθεραπεία (ακτινοβολίες) πραγματοποιείται στον καρκίνο του ορθού προ ή μετά του χειρουργείου. Σε καρκίνο του πρωκτού θεωρείται η πρώτη επιλογή θεραπείας.

Λίγα λόγια για το χειρουργείο

Η αφαίρεση τμήματος του παχέος εντέρου (κολεκτομή) πραγματοποιείται από τη χειρουργική μας ομάδα με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους (Λαπαροσκοπική  Χειρουργική ή Χειρουργική της μιας οπής). Σε ασθενείς με προηγούμενες επεμβάσεις στην κοιλιά τους ή με νοσογόνο παχυσαρκία προτιμάται η ανοικτή επέμβαση.

Η λαπαροσκοπική κολεκτομή πραγματοποιείται με τη χρήση κάμερας και εργαλείων που εισέρχονται στην κοιλιά του ασθενούς από 3-4 οπές 0,5-1 εκατοστού. Αφαιρείται το τμήμα του εντέρου που πάσχει και το έντερο ενώνεται ξανά. Το τμήμα του εντέρου που πάσχει το αφαιρούμε από μια τομή στο κατώτερο τμήμα της κοιλιάς ή στον ομφαλό περίπου 5 εκατοστών. Στις τομές γίνεται πλαστική με απορροφήσιμες ραφές  προκειμένου να έχουμε το καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.

Σε κάθε ασθενή ακολουθείται πρωτόκολλο γρήγορης ανάρρωσης ERAS. Μετά το χειρουργείο ο ασθενής μας δεν φέρει καθετήρες και “σωληνάκια” (εκτός από ειδικές περιπτώσεις), ενώ κινητοποιείται άμεσα και σιτίζεται άμεσα. Ο ασθενής επανέρχεται στο σπίτι σε 3-5 ημέρες.

Μετά το χειρουργείο οι συνήθειες του εντέρου σας μπορεί να αλλάξουν. Μπορεί να βιώσετε διάρροια, δυσκοιλιότητα ή αίσθημα επείγουσας κένωσης. Η διατροφή σας μετά το χειρουργείο θα πρέπει να είναι προσεγμένη. Σε κάθε περίπτωση η χειρουργική μας ομάδα θα σας παρέχει χρήσιμες συμβουλές για ολόκληρη την περίοδο ανάρρωσης μετά το χειρουργείο.