Τι είναι η στομία;

Στομία (ή παρά φύση έδρα) λέγεται η παρουσία του εντέρου στο δέρμα της κοιλιάς ενός ατόμου και μέσω αυτού αποβάλλονται το περιεχόμενο του εντέρου και τα κόπρανα εκτός του σώματος. Δημιουργείται από το χειρουργό μετά από διάφορες επεμβάσεις στην κοιλιά και στο έντερο. Στην περιοχή γύρω από το έντερο προσκολλάται κάποια συσκευή – πλαστικό σακουλάκι (βλέπε εικόνα), το οποίο συλλέγει το περιεχόμενο και αδειάζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη στομίας, ανάλογα με τον τρόπο που δημιουργήθηκαν και ανάλογα από το ύψος του εντέρου που έχει εκστομωθεί. Θα αναφέρουμε μερικές περιπτώσεις, κυρίως τις συχνότερες:

1. Τελική κολοστομία

Συνήθως βρίσκεται στην αριστερή πλευρά της κοιλιάς. Αφορά το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου που έχει τοποθετηθεί στο δέρμα. Πραγματοποιείται μετά από επέμβαση αφαίρεσης ολόκληρου του ορθού και του πρωκτού λόγω καρκίνου χαμηλά στο ορθό (κοιλιοπερινεϊκή εκτομή) ή μετά από επείγουσες επεμβάσεις στο παχύ έντερο (σιγμοειδεκτομή για εκκολπωματίτιδα, ειλεό, διάτρηση).

Σε πολλές περιπτώσεις το περιφερικό τμήμα του παχέος εντέρου βρίσκεται κλειστό εντός της κοιλιάς. Σε αυτές τις περιπτώσεις μετά από κάποιους μήνες (3-6) μπορεί να γίνει επανένωση του εντέρου με νέα χειρουργική επέμβαση.

2. Κολοστομία αγκύλης

Αφορά επίσης παχύ έντερο, αλλά σε αυτή την περίπτωση και οι δύο αυλοί του εντέρου έχουν τοποθετηθεί στο δέρμα. Γίνεται συνήθως σε επείγουσες καταστάσεις και τοποθετείται στο πάνω τμήμα της κοιλιάς. Ο ένας αυλός αποβάλλει τα κόπρανα και ο δεύτερος παράγει βλέννα. Η διαδικασία αποκατάστασης σε αυτή την περίπτωση είναι απλούστερη με χειρουργική επέμβαση τοπικά στη περιοχή της στομίας.

3. Ειλεοστομία αγκύλης-προφυλακτική

Αφορά το τελικό τμήμα του λεπτού έντερου. Δημιουργείται στη δεξιά κάτω περιοχή της κοιλιάς και σε αυτή την περίπτωση και οι δύο αυλοί του εντέρου έχουν τοποθετηθεί στο δέρμα. Η συγκεκριμένη στομία δημιουργείται μετά από επεμβάσεις στο ορθό και σκοπό έχει να εκτρέψει τη ροή των κοπράνων από το παχύ έντερο για να προστατέψει (προφυλάξει) μια αναστόμωση που έχει δημιουργηθεί εντός της λεκάνης-πυέλου (χαμηλή προσθία εκτομή). Συνήθως αποβάλλεται μεγαλύτερη ποσότητα υδαρών κοπράνων σε σχέση με την κολοστομία. Η επανένωση της συνέχειας του εντέρου γίνεται περίπου μετά από 6-12 εβδομάδες και πραγματοποιείται με τοπική επέμβαση στην περιοχή της στομίας.

4. Τελική ειλεοστομία

Αφορά το τελικό κομμάτι του λεπτού εντέρου και δημιουργείται στη δεξιά κάτω περιοχή της κοιλιάς. Πραγματοποιείται μετά από επεμβάσεις αφαίρεσης ολόκληρου του παχέος εντέρου και για το λόγο αυτό δεν υπάρχει πιθανότητα επανασύνδεσης του εντέρου. Συνήθως αποβάλλει μεγάλη ποσότητα υδαρών κοπράνων σε σχέση με την κολοστομία.

Στομία και καθημερινότητα

Γνωρίστε την ανατομία του εντέρου σας και συμφιλιωθείτε με την ιδέα της στομίας. Θα πρέπει να γνωρίζετε μόνος/η σας να τη φροντίζεται, να πραγματοποιείτε τις καθημερινές αλλαγές και να παρέχετε προστασία του δέρματος πλάι στο έντερο. Εφόσον περιφερικά υπάρχει τμήμα εντέρου εντός της κοιλιάς να είστε προετοιμασμένος/η να έχετε ίσως καθημερινά παραγωγή βλέννας από τον πρωκτό που απλά θα αποβάλλεται σαν κένωση. Είναι μια φυσιολογική παραγωγή της επιφάνειας του εντέρου (βλεννογόνου) που συσσωρεύεται και προωθείται κατά μήκος του εναπομείναντος εντέρου. Το εναπομείναν έντερο είναι ένας ζωντανός ιστός που συνεχίζει να έχει την ίδια λειτουργία εντός του οργανισμού. Η παρουσία μιας στομίας δεν θα πρέπει να σας εμποδίσει από μια φυσιολογική ζωή. Η κατάλληλη προετοιμασία και τα κατάλληλα εφόδια θα σας επιτρέψουν να κάνετε κοινωνικές επαφές, περιπάτους, άσκηση, ταξίδια, κολύμπι, κ.α.

Τι να προσέχετε;

Η διατροφή σας θα πρέπει να διαφοροποιηθεί μετά από την δημιουργία μιας στομίας. Εφόσον υπάρχει κολοστομία η ποσότητα και η ποιότητα που παράγεται από τη στομία επηρεάζεται άμεσα από τις τροφές που λαμβάνετε. θα πρέπει κάθε φορά να επιλέγεται και η κατάλληλη δίαιτα που σας αντιπροσωπεύει. Εφόσον διαθέτετε ειλεοστομία η πιθανότητα αφυδάτωσης είναι υψηλή. Η ποσότητα του νερού ή των ισοτονικών υγρών με ηλεκτρολύτες η οποία θα πρέπει να προσλαμβάνεται καθημερινά θα πρέπει να φθάνει τα 2 λίτρα. Σε περίπτωση που η ποσότητα της παραγωγής από την ειλεοστομία είναι υπερβολική και ξεπερνά το 1-1,5 λίτρο θα πρέπει να ακολουθήσετε φαρμακευτική αγωγή που θα περιορίσει την κινητικότητα του εντέρου και θα επιτρέψει την καλύτερη απορρόφηση. Γενικά στους ασθενείς με ειλεοστομία συνιστάται δίαιτα χαμηλού υπολείμματος και να ακολουθούν ορισμένες διαιτητικές συμβουλές.

Ζητήστε τη συμβουλή μας προκειμένου να σας δοθούν διατροφικές συμβουλές για διάφορα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν με τη παρουσία στομίας και την επίδραση των διαφόρων τροφών στη λειτουργία της.